Je vindt hier praktische richtlijnen voor het kiezen van een geschikt kinderpaard, het waarborgen van veiligheid, en het begeleiden van jonge ruiters op een positieve en verantwoorde manier. De gids is gebaseerd op actuele inzichten uit de paardensector en toegespitst op situaties uit de praktijk.

Ons doel: een veilige, leerzame en plezierige samenwerking tussen kind en paard.

Want een goede start maakt het verschil – voor beide.

“Een goed gekozen paard is de beste leermeester voor een kind.”

1. Inleiding – Kinderen en paarden: een bijzondere combinatie

Veel kinderen zijn dol op paarden. Ze voelen zich aangetrokken tot deze grote, vriendelijke dieren en dromen ervan om te rijden, te knuffelen en te verzorgen. Maar paarden zijn geen speelgoed – ze zijn levend, gevoelig en sterk. En juist omdat kinderen nog volop in ontwikkeling zijn, vraagt de omgang met paarden extra zorg en aandacht.

Een kind is kleiner, fysiek minder sterk en heeft vaak nog weinig ervaring met dieren. Paarden daarentegen zijn groot, snel en reageren sterk op lichaamstaal en emoties. Dat maakt deze combinatie prachtig én kwetsbaar. De omgang kan waardevol zijn, maar dan moeten de omstandigheden veilig zijn en het paard goed passen bij het kind.

“Een paard voelt feilloos aan hoe jij je voelt – dat maakt het contact zo bijzonder.”

Waarom paarden goed zijn voor kinderen

Als de basis goed is, kunnen kinderen enorm groeien door het omgaan met paarden. Het helpt ze bijvoorbeeld om:

• Zelfvertrouwen op te bouwen – het besturen van zo’n groot dier geeft een kind kracht.
• Betere motoriek te ontwikkelen – rijden vraagt om balans, coördinatie en focus.
• Emoties te leren herkennen en beheersen – paarden spiegelen gedrag direct.
• Verantwoordelijkheid te leren – zorgen voor een paard is een dagelijkse taak.

Maar dit alles kan alleen als het paard betrouwbaar is, de omgeving veilig, en er goede begeleiding is. Een onvoorspelbaar of onervaren paard kan een kind juist onzeker maken of bang.

Een goede voorbereiding is essentieel

Kinderen zijn geen kleine volwassenen. Ze bewegen anders, denken anders en communiceren op hun eigen manier. Paarden merken dat en kunnen daar anders op reageren dan bij volwassenen. Daarom is het belangrijk om daar bij stil te staan.

Kies je een paard voor een kind, dan kijk je niet alleen naar het karakter van het paard, maar ook naar hoe het omgaat met drukte, onverwachte bewegingen of een onduidelijke ruiter. Een paard dat kalm blijft in zulke situaties is goud waard.

Verder is het belangrijk dat kinderen stap voor stap leren. Begin bijvoorbeeld met verzorgen en grondwerk, voordat ze echt gaan rijden. Zo leren ze het dier beter kennen en groeit hun zelfvertrouwen.

Begrippen uitgelegd

• Vluchtdier: Een dier dat bij onraad eerder wegloopt dan in de aanval gaat – zoals een paard.
• Lichaamsbewustzijn: Weten hoe je lichaam beweegt en hoe je dat kunt sturen.
• Signalen: De kleine aanwijzingen die een ruiter aan het paard geeft om iets te vragen – zoals een drukje met de benen of lichte teugeldruk.

Praktische tip

Laat een kind eerst tijd doorbrengen met het paard vanaf de grond: borstelen, leiden, of meelopen aan het halstertouw. Dat geeft vertrouwen en leert het kind om het gedrag van het paard te lezen.

2. Het ideale kinderpaard – Eigenschappen en selectiecriteria

Een paard kiezen voor een kind is niet hetzelfde als een rijpaard zoeken voor een volwassene. Het kinderpaard moet betrouwbaar, zachtaardig en goed voorspelbaar zijn in zijn gedrag. Niet alleen in de omgang, maar ook onder het zadel. Waar een volwassen ruiter onvoorspelbaar gedrag misschien nog kan corrigeren of controleren, is dat voor een kind vaak niet mogelijk. Daarom ligt de lat voor een kinderpaard hoger.

Karakter is de belangrijkste eigenschap. Het ideale paard voor een jongere ruiter is kalm van aard, niet snel gespannen en tolerant ten opzichte van onverwachte bewegingen of geluiden. Veel kinderen zijn van nature drukker of onvoorspelbaarder in hun gedrag. Een paard dat daar niet goed mee omgaat, kan schrikken, vluchten of ongewenst reageren. Een paard dat daarentegen rustig blijft, laat zich makkelijker begeleiden en kan zelfvertrouwen opbouwen bij het kind.

“Een betrouwbaar paard is de beste leermeester voor een kind.”

Naast karakter speelt ervaring een grote rol. Een paard dat gewend is aan kinderen – bijvoorbeeld omdat het jarenlang op een manege heeft gelopen – weet wat het kan verwachten. Zulke paarden zijn meestal al bekend met beginnersfouten, abrupte bewegingen en wisselende hulpen. Ervaring geeft rust, zowel voor het paard als voor de jonge ruiter. Dat wil niet zeggen dat een jong paard per definitie ongeschikt is, maar het vereist dan wel een extra intensieve begeleiding en toezicht.

Ook het formaat van het paard verdient aandacht. Een pony is vaak meer geschikt dan een groot paard, niet alleen vanwege het instapgemak, maar ook omdat de verhoudingen beter kloppen. Het kind kan makkelijker opstappen, verzorgen en sturen. Bovendien is het risico bij een val van een pony kleiner dan bij een groot paard. Toch moet de keuze niet alleen gebaseerd zijn op hoogte. Sommige kleine pony’s zijn temperamentvol en minder vergevingsgezind dan een groot, rustig paard. Kijk dus altijd naar het totaalbeeld van gedrag, ervaring en omgangsvormen, niet enkel naar het formaat.

Gezondheid en welzijn van het paard mogen niet over het hoofd worden gezien. Een paard dat pijn heeft of lichamelijke ongemakken ervaart, zal minder betrouwbaar reageren. Denk aan rugproblemen, gebitsproblemen of slecht passend materiaal. Regelmatige controle door een dierenarts, tandarts en zadelpasser is daarom geen luxe, maar een vereiste. Een gezonde pony is een stabiele pony – en dus een veiligere keuze voor kinderen.

Bij het zoeken naar een geschikt kinderpaard is het verstandig om het dier meerdere keren te observeren en te testen, in verschillende situaties. Kijk hoe het reageert op het kind, tijdens het poetsen, opzadelen en rijden. Hoe gedraagt het zich in de bak, op stal of buiten? Is het paard alert, nerveus of ontspannen? Maak geen overhaaste keuzes: het welzijn van het kind én het paard staat op het spel.

Soms kan een proefperiode uitkomst bieden. In deze tijd kun je ervaren of de combinatie werkt en of het paard echt past bij de jonge ruiter. Blijf daarbij ook eerlijk naar het kind toe. Niet elk paard voelt meteen vertrouwd, en dat is prima. Vertrouwen opbouwen kost tijd – en dat begint met een passende eerste kennismaking.

Tot slot is het goed om te beseffen dat een ‘kinderpaard’ geen officiële categorie is. Wat voor het ene kind perfect werkt, kan voor het andere kind te veel of te weinig uitdaging bieden. Het gaat dus om de juiste match tussen paard, kind én begeleiding. Die driehoek bepaalt het succes van de combinatie.

Wil je verder lezen? Bestel dan de volledige gids met alle hoofdstukken, inclusief voorbeelden, praktische tips en verdiepende uitleg.