"Inrijden is geen prestatie, maar een uitnodiging tot dialoog."

Hoofdstuk 1 – Inrijden herdenken: Wat als ‘zadelmak maken’ een relationeel proces wordt?

Er zijn woorden in de paardenwereld die we zó vaak gebruiken, dat we bijna vergeten wat ze eigenlijk betekenen. Inrijden is zo’n woord. Het klinkt functioneel, zakelijk, neutraal. Je rijdt een paard ‘in’, alsof het een voertuig is dat nog startklaar moet worden gemaakt. Maar achter dat woord schuilt een wereld van ervaring — zowel voor het paard als voor de mens. Een wereld die, als we willen, gevuld kan worden met zachtheid, wederzijds respect en innerlijke toestemming.

Veel paarden worden in hun jonge jaren ‘zadelmak’ gemaakt binnen een strak protocol. Zadel erop, hoofdstel erin, ruiter erop, stappen, draf, galop. Binnen enkele dagen of weken moet het dier “doen wat hij hoort te doen.” En hoewel er steeds meer bewustwording groeit in de paardenwereld, is deze snelle aanpak nog vaak de norm. Het paard leert functioneren — maar leert het ook voelen? Voelt het zich begrepen? Is het écht klaar om een mens te dragen, fysiek én emotioneel?

Wat als we het woord ‘inrijden’ niet langer zien als een trainingsfase, maar als een uitnodiging tot samenwerking? Een proces waarin het paard geen gehoorzaamheid ontwikkelt, maar vertrouwen. Waarin niet de mens bepaalt wanneer het ‘klaar’ is, maar waarin beiden samen stap voor stap afstemmen wat mogelijk is, op welk moment.

"Een paard leert je niet wat er kan — het laat zien wat er klopt."

Een paard is geen blanco canvas dat je kunt invullen met jouw wensen. Elk paard brengt een eigen geschiedenis, gevoeligheid, lichaam en karakter mee. En jij als begeleider ook. Daarom is de voorbereiding op het rijden minstens zo belangrijk als het rijden zelf. Niet alleen lichamelijk — via grondwerk, balans, souplesse en coördinatie — maar ook mentaal en energetisch. Wat voelt jouw paard aan als je in zijn buurt komt? Hoe reageert hij op druk, aanraking, nabijheid? Wat gebeurt er in zijn lichaam als je je hand op zijn rug legt?

We moeten durven vertragen. Niet omdat we bang zijn, maar omdat we respect hebben. Respect voor het proces van rijping — van groei in het lijf én in het vertrouwen. Een jong paard is gevoelig, leergierig, maar ook kwetsbaar. Als we dat erkennen, kunnen we een bedding van veiligheid creëren waarin leren als vanzelf ontstaat.

In deze gids nodigen we je uit om het inrijden te benaderen als een reeks ontmoetingen. Elke stap — van het eerste aanraken van de rug tot de eerste pas met een ruiter — is een kans om te vragen in plaats van te eisen. Te luisteren in plaats van te duwen. Wat laat het paard zien? Welke signalen geeft hij af? En durf jij daarop te reageren, ook als dat betekent dat je moet terugschakelen?

Rijden is een intieme handeling. Het lichaam van de ruiter rust op het lichaam van het paard. Daarin zit de potentie voor verbinding, maar ook voor misverstand. Door te beginnen vanuit rust, wederkerigheid en heldere communicatie, kun je ervoor zorgen dat de eerste ruiterervaring geen breuk betekent, maar een verdieping.

Het vraagt iets van ons als mensen. Geduld. Zelfkennis. Bescheidenheid. Want je kunt geen samenwerking afdwingen. Je kunt haar alleen uitnodigen — en hopen dat ze zich aandient.

In de volgende hoofdstukken onderzoeken we wat daarvoor nodig is. Hoe je het lichaam van je paard voorbereidt op dragen, hoe je energetisch afstemt, en hoe je duidelijk maar zacht kunt begeleiden. Maar dit eerste hoofdstuk begint bij een simpele, maar fundamentele vraag:

Wat als jouw paard mag aangeven of het zich klaar voelt?

Misschien verandert dan niet alleen de manier waarop je inrijdt. Misschien verandert dan je hele relatie.

Hoofdstuk 2 – De eerste basis: fysieke én emotionele voorbereiding

Inrijden is niet het moment waarop alles begint — het is het resultaat van alles wat daaraan voorafging. Voor een paard is de komst van een ruiter op zijn rug een ingrijpend iets. Niet alleen fysiek, maar ook emotioneel. Daarom vraagt een goede voorbereiding méér dan training. Het vraagt zorg. Aandacht. En vooral: de bereidheid om het tempo aan te passen aan wat je paard aankan, begrijpt en voelt.

De basis die je legt voordat je ooit opstapt, bepaalt of die eerste rit gedragen wordt door vertrouwen, of belast wordt door twijfel. Als je paard zich veilig voelt bij jou, als hij begrijpt wat er gebeurt en waarom, dan verandert zijn houding niet door het gewicht van een ruiter. Hij blijft zichzelf. Hij blijft aanwezig. Maar als er ergens in de voorbereiding een stap is overgeslagen — een moment van onbegrip, spanning of onveiligheid — dan zal dat vroeg of laat aan het licht komen.

"Vertrouwen is geen techniek. Het is de vrucht van herhaalde veiligheid."

De fysieke voorbereiding begint met het lichaam leren dragen — zijn eigen lichaam, en uiteindelijk ook dat van jou. Een jong paard heeft nog geen ontwikkelde rugspieren, geen stabiele balans, en vaak nog weinig ervaring met zijn eigen lichaam in beweging. Door zorgvuldig te werken aan souplesse, coördinatie en evenwicht via grondwerk, lange lijnen of vrij bewegen, bouw je een lichaam dat straks kan dragen zonder schade te ondervinden.

Maar minstens zo belangrijk is de emotionele voorbereiding. Wat voelt het paard als jij dichterbij komt? Kan hij ontspannen blijven terwijl je zijn rug aanraakt, een dekje op zijn schoft legt, een singel sluit? Wat doet het met hem als jij naast hem springt, over hem heen leunt, een beetje tegen hem aanduwt? Is hij nieuwsgierig, tolerant, alert of juist gespannen? Al deze kleine signalen geven inzicht in zijn innerlijke staat — en dus in zijn bereidheid om verder te gaan.

De volgorde van de voorbereiding maakt uit, maar nog belangrijker is de kwaliteit van elk moment. Als je merkt dat je paard iets ‘tolereert’, maar het nog niet begrijpt of accepteert, is het tijd om te vertragen. Niet omdat het moet, maar omdat je dan veiligheid bouwt. Pas als een paard zich begrepen voelt, ontstaat echte samenwerking.

Hierbij speelt jouw aanwezigheid een doorslaggevende rol. Hoe jij je beweegt, ademt, denkt — alles wordt opgepikt. Ben je gegrond? Ben je zacht, maar helder? Sta je open voor de signalen die het paard je geeft, of heb je vooral een plan dat uitgevoerd moet worden?

Voor de emotionele voorbereiding geldt: begin bij jezelf. Regel je ademhaling. Laat spanning los. Ontwikkel een houding van waarnemen in plaats van controleren. Alleen als jij stabiel en rustig bent, kan je paard zich veilig voelen in wat komen gaat.

Praktische eerste stappen:

• Start met aanraking: Laat je paard wennen aan je hand op zijn rug, je gewicht tegen zijn flank, je arm over zijn schoft. Niet als test, maar als dialoog: hoe reageert hij?
• Werk met ‘pseudo-ruiter’ situaties: Gebruik een dek, een zadel, lichte druk, of zelfs een kruk naast hem. Doe dit pas als alle vorige stappen neutraal en ontspannen verlopen.
• Let op de kleinste signalen: Is de ademhaling vlak of gespannen? Knippert hij traag of snel? Verhardt hij zijn rug, of laat hij je toe?
• Herhaal met rust: Herhaling is belangrijk, maar alleen als het rust geeft. Niet elke dag moet verder gaan. Soms is terugkeren naar het begin juist een vorm van verdieping.

Dit is geen lineair proces. Het is cirkelend, afwisselend, en soms verwarrend. Dat is normaal. Wat telt is dat je je paard telkens opnieuw uitnodigt, zonder iets af te dwingen. Zo leg je een bodem waarop echte samenwerking kan groeien.

"Een paard dat zich fysiek en emotioneel voorbereid voelt, zegt geen 'nee' tegen het zadel — het zegt 'ik vertrouw je'."

In het volgende hoofdstuk onderzoeken we hoe grondwerk deze voorbereiding versterkt — niet als losse techniek, maar als fundament voor begrip en balans.

Wil je verder lezen? Bestel dan de volledige gids met alle hoofdstukken, inclusief voorbeelden, praktische tips en verdiepende uitleg.