Hoofdstuk 8 – Ondersteunen bij fysieke klachten – geur als subtiele hulpbron

Wanneer een paard fysiek ongemak ervaart, ligt onze eerste impuls vaak in het oplossen: behandelen, verlichten, herstellen. En dat is begrijpelijk. Maar heling is zelden enkel lichamelijk. Een pijnlijk been, een geïrriteerde huid of een gespannen rug zijn nooit los te zien van het zenuwstelsel, de ademhaling, het gevoel van veiligheid. Juist daarin kan aromatherapie een waardevolle rol spelen – als een geurige bedding die ruimte geeft aan herstel, niet door te forceren, maar door te dragen.

Geur ondersteunt het lichaam niet als medicijn, maar als boodschap: een uitnodiging tot regulatie, tot ontspanning, tot hernieuwd vertrouwen in het eigen lijf. Ze werkt niet ‘in’ het lichaam, maar rondom het lichaam – via adem, zintuig en subtiele afstemming.

Dit hoofdstuk biedt voorbeelden van hoe je etherische oliën kunt inzetten bij fysieke thema’s, met altijd deze drie principes voorop:

1. Veiligheid eerst – aromatherapie is aanvullend, niet vervangend. Bij twijfel: altijd de dierenarts.
2. Altijd verdunnen of op afstand aanbieden – het lichaam is kwetsbaar bij pijn.
3. Afstemmen op het zenuwstelsel – geur werkt niet als het systeem in overlevingsstand staat.

1. Spier- en gewrichtsklachten

Na intensief werk, een misstap of verstapping kunnen spieren en gewrichten gespannen of pijnlijk aanvoelen. Vaak zie je subtiele kreupelheid, moeite met buigen, of stijfheid na rust.

Oliën die kunnen ondersteunen:

• Pepermunt (Mentha piperita)
  Verkoelend en verlichtend. Alleen verdampt of sterk verdund gebruiken! Nooit op open huid of wonden.
• Rozemarijn (Rosmarinus officinalis)
  Stimulerend en verwarmend. Goed bij stijve gewrichten of herstel van beweging.
• Gember (Zingiber officinale)
  Verdiepende warmte, verzacht diepgewortelde spierpijn. Vaak prettig bij oudere paarden.

Toepassing:
– Breng de geur op een doekje en houd nabij het pijngebied (zonder contact).
– Of meng 1 druppel in 20 ml draagolie voor een zachte massage, mits het paard dit toelaat.
– Nooit gebruiken op ontstoken, warme of gezwollen gebieden zonder veterinaire toestemming.

2. Huidproblemen en jeuk

Paarden met zomereczeem, insectenreacties of gevoeligheid voor omgevingsinvloeden kunnen veel last ervaren van jeuk, schuren en onrust.

Oliën die kunnen ondersteunen:

• Tea Tree (Melaleuca alternifolia)
  Antibacterieel, bij kleine wondjes of schimmelgevoelige huid. Alleen sterk verdund gebruiken!
• Lavendel
  Kalmeert huid én zenuwstelsel – fijne dubbelwerking.
• Geranium (Pelargonium graveolens)
  Ondersteunt huidherstel, werkt balancerend en licht insectwerend.

Toepassing:
– Hydrolaten (bloesemwaters) zijn vaak geschikter voor direct huidgebruik.
– Bij voorkeur niet op geïrriteerde plekken, maar in de ruimte verdampen of aanbieden via geursteen.

3. Spijsvertering en koliekherstel

Geur kan ook een rol spelen bij spanning rondom het buikgebied – vooral na koliek, bij gasvorming, of wanneer een paard minder eetlust toont door stress.

Oliën die kunnen ondersteunen:

• Pepermunt
  Bekend om zijn krampwerende werking. Alleen op afstand – nooit intern!
• Kamille
  Verzacht, ontspant de buikregio, werkt rustgevend op de darmen.
• Venkel (Foeniculum vulgare)
  Gasafdrijvend, ondersteunt vertering. Let op: niet voor drachtige merries.

Toepassing:
– 1 druppel op doekje buiten bereik van het paard
– Zachte buikmassage met verdunde kamille-olie na overleg met arts

4. Herstel na ziekte of medicatie

Na ziekte, antibiotica of langdurige stress is het paard vaak fysiek herstellende, maar ook energetisch ‘dun’. Aromatherapie kan dan bedding geven, zonder belasting.

Oliën die kunnen ondersteunen:

• Frankincense (Boswellia carterii)
  Helpt bij herverbinding met het eigen lijf – innerlijke ruimte.
• Mirre (Commiphora myrrha)
  Helend, verbindend. Ondersteunt immuunsysteem en innerlijke kracht.
• Cederhout
  Grondend. Werkt als veilige basis om op terug te landen.

Toepassing:
– Bij herstel is regelmaat belangrijker dan intensiteit.
– Bied geur dagelijks kort aan – laat het een ritueel worden.

Ethisch en gevoelig werken bij fysieke klachten

Fysieke pijn maakt het paard kwetsbaar. Daardoor kan een geur sneller als te intens, te dichtbij of te dwingend worden ervaren. Wees extra zorgvuldig:

• Laat het paard altijd kiezen – ook als het ‘nodig’ lijkt
• Gebruik geur om de omgeving te verzachten, niet de klacht te onderdrukken
• Kijk naar het hele dier – pijn raakt nooit alleen het lijf

Aromatherapie is in deze context geen therapie. Het is een bedding. Een veld van rust. Een herinnering aan datgene wat groter is dan de klacht zelf: het vermogen van het paard om te voelen, te vertrouwen, te herstellen.

"Geur geneest niet. Ze nodigt het lijf uit om zich weer veilig te voelen – en van daaruit zichzelf te helen."

Liever zonder onderbrekingen lezen?

Download deze gids nu  – reclamevrij en altijd bij de hand!