Hoofdstuk 6 – Stijl met respect: waar ligt de grens?

In de zoektocht naar een verzorgde uitstraling en een stijlvolle presentatie is het gemakkelijk om mee te gaan in trends, sets en visuele perfectie. Maar stijl in de paardensport mag nooit losstaan van de kern: respect voor het dier. Waar stopt mode en waar begint overdreven uiterlijk vertoon? Hoe bewaak je de grens tussen expressie en overdrijving, tussen esthetiek en welzijn? Dit hoofdstuk gaat over bewustzijn en verantwoordelijkheid in de keuzes die we maken – voor het oog, én voor het paard.

Er is niets mis met aandacht voor kleur, verzorging en een mooi geheel. Het is juist positief dat ruiters investeren in een verzorgde uitstraling en tijd steken in het afstemmen van kleding en uitrusting. Maar het wordt problematisch wanneer stijl belangrijker wordt dan comfort, of wanneer uitrusting alleen nog gekozen wordt vanwege het uiterlijk, zonder oog voor functionaliteit. Denk aan zadeldekjes met te veel vulling die de drukverdeling verstoren, of decoratieve items die belemmerend werken in de beweging.

“Ware stijl houdt altijd rekening met het paard.”

Sommige trends gaan voorbij aan wat voor een paard logisch of aangenaam is. Denk aan glanzende oornetjes met stugge naden, of synthetische dekjes die niet ademen maar wel ‘in de mode’ zijn. Ook accessoires zoals glitterbandages of gekleurde hoevenlak hebben geen praktische functie en worden soms zelfs tegen de wil van het paard aangebracht. Bij twijfel is de leidraad altijd eenvoudig: dient het het paard, of vooral het menselijk oog?

Er bestaat ook een risico van vervreemding: het paard wordt soms bijna aangekleed als een modepop. In foto’s en reclames zie je paarden met roze dekjes, sterren-oornetjes, bontjes, strikken en glitterende borststukken. Hoewel dit speels kan ogen, is het goed om stil te staan bij de vraag: waar doen we het voor? Paarden zijn geen verlengstuk van onze identiteit. Ze verdienen een benadering die hun eigen aard, rust en waardigheid respecteert.

Dat betekent niet dat kleur of stijl verboden terrein is. Het gaat erom dat we keuzes maken met bewustzijn. Een goed voorbeeld is het gebruik van subtiele stijlelementen in kwalitatieve materialen – een stijlvolle frontriem, een gekleurd biesje, een mooi afgewerkt halster. Deze elementen dragen bij aan uitstraling, zonder het dier te vermoeien of belasten.

Bij jonge ruiters of op social media zien we soms ook een prestatiedruk ontstaan rond ‘perfecte’ combinaties. De mooiste set, de nieuwste kleur, het duurste merk. Dat kan leiden tot competitie op uiterlijk in plaats van op horsemanship.

Het is daarom belangrijk om ook binnen ruiterkringen bewustzijn te creëren: stijlvol rijden is niet hetzelfde als dure spullen hebben. Integendeel: vaak is de meest elegante combinatie juist die waar liefde, aandacht en vakkennis van afstraalt.

Toepassing in de praktijk
Maak van stijl een bewust onderdeel van je omgang met je paard. Kies met de vraag in je achterhoofd: voelt mijn paard zich hier prettig bij? Past dit bij de activiteit die we gaan doen? En: straalt deze combinatie harmonie uit, of trek ik vooral de aandacht naar mijzelf? Sta ook stil bij de boodschap die je meegeeft aan anderen – zeker jongere of beginnende ruiters kijken op naar voorbeelden. Laat jouw stijl getuigen van respect, niet alleen voor je paard, maar ook voor de sport en haar waarden.

Toelichting op termen

• Functioneel betekent dat iets een praktisch doel dient of bijdraagt aan het gebruiksgemak.
• Overprikkeling is het teveel aan visuele, auditieve of fysieke prikkels, wat bij paarden tot stress of vermijdingsgedrag kan leiden.
• Horsemanship is het geheel aan vaardigheden, kennis en houding waarmee je op een respectvolle manier met paarden omgaat.

Stijl in de paardensport vraagt om balans. Het mag gezien worden, het mag verzorgd zijn – maar altijd binnen de grenzen van wat goed is voor het paard. Door stijl te koppelen aan zorg, en uiterlijk aan inhoud, ontstaat een vorm van expressie die krachtig én respectvol is. Dat is de kunst van echt stijlvol samenwerken.