Hoofdstuk 8 – Oefening 4: Terug naar het lichaam – Spanning en verlies verwerken

Verlies raakt niet alleen het hart, maar ook het lichaam. Rouw nestelt zich vaak in spieren, ademhaling, spijsvertering en houding. Niet alleen bij mensen, maar zeker ook bij paarden. Een paard dat verlies ervaart, kan dat uiten in gespannen bewegingen, veranderingen in eetgedrag, moeite met rust nemen of een andere manier van bewegen. Het lichaam draagt wat het hart niet kan uitspreken. En juist daarom is het van belang om het lichaam een plek te geven in het verwerkingsproces.

In deze oefening staat lichamelijke aanwezigheid centraal. Niet door het paard direct aan te raken, maar door samen te zakken in rust, contact te maken met gronding, en het lichaam de kans te geven om spanning los te laten zonder prestatie of verwachting. Het lichaam weet vaak beter dan het hoofd hoe het moet herstellen – als het maar de ruimte krijgt.

Waarom werkt deze oefening?

Het lichaam van een paard zoekt, net als bij mensen, regulatie via ritme, aanraking, adem en gronding. Spanning die geen uitweg vindt, wordt opgeslagen.

Door zachte, bewuste aanwezigheid kun je het paard helpen die spanning te herkennen en te laten afvloeien. Niet via techniek, maar via nabijheid en lichaamsbewustzijn.

Voor wie is deze oefening?

• Paarden die tekenen van fysieke spanning laten zien na verlies of verandering
• Begeleiders die hun paard willen helpen terug te keren naar lichamelijke rust
• Combinaties die gewend zijn aan stilstand of aanrakingsoefeningen
• Iedereen die voelt dat hun paard “in zijn hoofd zit” en weer mag landen in zijn lijf

Stap 1 – De ruimte scheppen

Kies een plek waar het paard zich veilig voelt. De paddock, een rustige weide of een plek in de schuilstal kan geschikt zijn. Let op de ondergrond – bij voorkeur iets waar je paard stevig en ontspannen kan staan. Zorg dat je zelf makkelijk kunt staan of zitten, bij voorkeur zonder iets vast te houden.

Kom aan zonder doel. Laat je tempo zakken. Adem diep, vertraag je bewegingen, wees zwaarder in je lichaam. Voordat je contact maakt met je paard, zak eerst zelf. Je lichaam is het instrument – niet je handen.

Stap 2 – Samen landen

Ga op zo’n manier staan of zitten dat je paard je kan zien en kiezen hoe dichtbij hij wil zijn. Het liefst zijdelings, niet frontaal. Je houding is zacht, open, stabiel.

Let op de grond onder je voeten. Adem een paar keer bewust richting je buik. Spreid je tenen licht. Laat je knieën los. Ontspan je schouders. Je hele lijf zendt één boodschap uit: ik ben hier, en ik haast me niet.

Stap 3 – Luisteren met je lijf

Nu observeer je – met je lichaam. Wat doet het paard? Is er spanning in de hals, in de flanken? Hoe ademt hij? Is er beweging in het kaakgewricht, in de oren? Is er een kant van het lichaam die vermijdt, draait, sluit?

Je hoeft niets te veranderen. Alleen voelen, aanwezig zijn, en wachten tot het paard zichzelf begint te reguleren. Dat kan via zuchten, knipperen, krabben, rekken, likken of zelfs gapen.

Stap 4 – Subtiele aanraking (optioneel)

Als je paard dichtbij komt of openstaat voor aanraking, kun je met één hand een lichte, aanhoudende aanraking geven. Kies een plek waar het paard zelf contact aanbiedt – vaak is dat de schouder, de borst, de hals of de zijkant van het gezicht.

De aanraking is niet bedoeld om iets los te maken. Ze is bedoeld als spiegel: “Ik ben hier. Jij mag ook hier zijn.” Houd je hand stil of beweeg langzaam in cirkelvormige patronen. Adem langzaam mee. Als je paard wegstapt, laat hem.

Stap 5 – Afsluiten met vertraging

Wanneer je merkt dat de spanning iets gezakt is – of wanneer het moment voelt als genoeg – adem dan een paar keer bewust uit. Neem een paar stappen achteruit. Maak je lichaam weer iets lichter. En neem afscheid zonder haast, zonder ruis. Een kleine buiging, een stil woord, een blik.

Wat kun je waarnemen?

• Zuchten, knipperen, loslaten van spierspanning
• Verandering in ademhaling (dieper, rustiger)
• Toenadering van het paard, of juist een moment van loslaten en afstand
• Zelf ook meer lichaamsgevoel, zachtere adem, meer gronding

Reflectie

Wat merkte je op in het lichaam van je paard? Wat gebeurde er in jouw lichaam? Hoe was het om niets te hoeven oplossen? Waar voelde je ruimte, waar weerstand?

“Het lichaam weet de weg terug naar rust – als we de stilte durven laten spreken.”

Liever zonder onderbrekingen lezen?

Download deze gids nu voor een aanbiedingsprijs – reclamevrij en altijd bij de hand!