Hoofdstuk 5: Management en Preventie

Inleiding

Artrose is een progressieve aandoening die niet genezen kan worden, maar met goed management kan de voortgang aanzienlijk worden vertraagd. Dit geldt zowel voor paarden waarbij al sprake is van artrose als voor paarden die extra risico lopen, bijvoorbeeld door hun leeftijd, gebruiksdoel of bouw. Door preventieve maatregelen te nemen en het dagelijkse management af te stemmen op de noden van het paard, kan de belasting op de gewrichten worden verminderd en het algehele welzijn verbeterd. In dit hoofdstuk bespreken we hoe een doordachte aanpak in huisvesting, verzorging, voeding en monitoring het verschil kan maken.

Inhoudelijke uitleg

Een effectief managementplan voor artrose begint bij een goed begrip van het bewegingsapparaat van het paard en de wijze waarop dagelijkse omstandigheden daarop inwerken. Voldoende, regelmatige beweging is bijvoorbeeld essentieel voor de gezondheid van het kraakbeen. Door beweging wordt de gewrichtsvloeistof gestimuleerd en blijft het gewricht soepel. Dit betekent echter niet dat meer altijd beter is: langdurige stilstand is schadelijk, maar ook overbelasting moet worden vermeden. Voor veel paarden met artrose zijn rustige wandelingen, gecontroleerde weidegang of matig intensieve ritten het meest geschikt.

De leefomgeving speelt hierin een sleutelrol. Een comfortabele en schokabsorberende ondergrond, zoals rubbermatten in stal of zachte ondergrond in paddocks, vermindert de belasting op de gewrichten. Vrije beweging op een ruime paddock of weide voorkomt stijfheid en stimuleert spieractiviteit. Bij koud of nat weer is langdurig op stal staan ongunstig voor paarden met artrose. Een aanpassing in huisvesting, bijvoorbeeld naar een paddock paradise-systeem, kan op termijn aanzienlijke verbetering geven.

Ook hoefverzorging verdient structurele aandacht. Onbalans in de hoefstand heeft direct effect op de belasting van het gewricht. Regelmatig bekappen en indien nodig gebruik van orthopedisch beslag kunnen helpen om de druk op kwetsbare gewrichten te verdelen en verergering van klachten te voorkomen. Dit vraagt om nauwe samenwerking tussen hoefsmid, dierenarts en eventueel een bewegingsspecialist.

Voeding is een andere pijler in het management. Overgewicht is een veelvoorkomende risicofactor die de gewrichten extra belast. Een uitgebalanceerd rantsoen, afgestemd op de energiebehoefte van het paard, draagt bij aan een gezond gewicht. Voedingsstoffen zoals omega 3-vetzuren, vitamine E en selenium hebben bovendien een ondersteunende werking op het immuunsysteem en de gewrichtsgezondheid. In overleg met een dierenarts of voedingsdeskundige kunnen gerichte supplementen worden overwogen.

Tot slot is regelmatige veterinaire controle essentieel. Door het paard periodiek te laten onderzoeken, kunnen vroege signalen van artrose of andere gewrichtsproblemen tijdig worden opgespoord. Bij paarden met een verhoogd risico – bijvoorbeeld sportpaarden of dieren met een blessureverleden – kan preventieve behandeling met supplementen of ondersteunende therapieën zinvol zijn.

“Goede zorg vandaag is de beste bescherming tegen problemen morgen.”

Vakterm toelichting

• Paddock: Een omheind, vaak zand- of grasterrein waar een paard vrij kan bewegen; belangrijk voor natuurlijke beweging buiten de stal.
• Bekappen: Het periodiek in model brengen van de hoef om de correcte beenstand te behouden en de belasting op gewrichten in balans te houden.

Praktijkvoorbeelden

Een warmbloedruin met beginnende artrose in de achterbenen werd overgeplaatst van een traditionele stal naar een paddock paradise-systeem. Door de constante, milde beweging door het looptraject verbeterde zijn soepelheid merkbaar binnen enkele weken. In een ander geval werd bij een oudere pony met artrose in de voorbenen het ruwvoermanagement aangepast om overgewicht te vermijden. Dankzij rustige, regelmatige beweging en een aangepast voedingsschema bleef haar toestand jarenlang stabiel – zonder noodzaak tot medicatie.

Reflectie

Het dagelijks management is misschien wel het krachtigste instrument dat eigenaren hebben in de omgang met artrose. Door vroeg te signaleren, actief te monitoren en bewust keuzes te maken in huisvesting, voeding en beweging, kan het leven van een paard met artrose aanzienlijk comfortabeler en duurzamer worden ingericht. Niet elke maatregel hoeft ingrijpend of kostbaar te zijn; vaak zit het succes juist in de samenhang van kleine, consequente aanpassingen die aansluiten bij de individuele behoeften van het paard.

Liever zonder onderbrekingen lezen?

Download deze gids nu  – reclamevrij en altijd bij de hand!