Hoofdstuk 4 – Verzorging onderweg

Voeding, rustmomenten en het monitoren van welzijn

Dagelijkse verzorging tijdens de tocht

Een paard dat onderweg langdurig actief is, heeft dagelijkse zorg nodig die afgestemd is op inspanning, herstel en omstandigheden. De basiselementen – voeding, water, rust en observatie – krijgen onderweg een andere lading dan thuis. Je bent immers afhankelijk van wat je meeneemt of ter plekke vindt, terwijl de fysieke en mentale belasting stijgt. Daarom is een vast ritueel van verzorging essentieel om problemen te voorkomen.

Bij aankomst op een rustplaats of overnachtingsplek is het verstandig om te beginnen met een volledige inspectie van je paard. Voel de benen na op warmte of zwelling, controleer de rug, schoft en singelstreek op drukplekken, en observeer de algemene houding. Kleine signalen zoals een trillend ooglid, weigerachtige stap of onrustig gedrag kunnen wijzen op beginnende overbelasting.

Poets het paard grondig om zweet en vuil te verwijderen. Besteed extra aandacht aan plekken onder het zadel en rond het hoofd waar het halster heeft gezeten. Gebruik indien mogelijk een vochtige doek of spons om af te nemen, vooral bij warm weer. Dit helpt om de huid gezond te houden en voorkomt irritatie.

Voeding en vochtbalans

Voeding is onderweg cruciaal – niet alleen qua hoeveelheid, maar vooral qua continuïteit. Probeer het rantsoen zo dicht mogelijk bij thuis te houden. Veranderingen in hooi of krachtvoer kunnen leiden tot spijsverteringsproblemen, koliek of verminderde eetlust. Neem daarom waar mogelijk eigen ruwvoer mee of vraag vooraf naar de kwaliteit van het beschikbare hooi. Bij meerdaagse tochten is het slim om in porties te werken: losse balen zijn lastig te vervoeren, maar geperste hooiblokken of compacte netten bieden uitkomst.

Water moet altijd beschikbaar zijn. Tijdens warme dagen of bij veel zweten is het verstandig om elektrolyten aan te vullen. Sommige paarden drinken slecht uit onbekende emmers of met andere geuren – neem daarom een vertrouwde emmer mee of meng het water met een kleine hoeveelheid slobber of appelazijn om het aantrekkelijker te maken.

Voeren gebeurt het liefst in kleine porties verspreid over de dag. Paarden zijn van nature gewend om te grazen; lange tijd zonder voedsel vergroot de kans op maagzweren of gedragsveranderingen. Zorg ook tijdens pauzes voor een pluk hooi of gras indien beschikbaar.

Pauzes en hersteltijd

Naast verzorging en voeding zijn rustmomenten onderweg van groot belang. Plan dagelijks een langere pauze van minstens 45 tot 60 minuten, waarin je paard volledig afgezadeld is en vrij kan bewegen of grazen. Dit bevordert niet alleen het lichamelijke herstel, maar ook mentale ontspanning.

Bij voorkeur kies je voor een rustplek in de schaduw, met zachte ondergrond en zonder drukte. Let op dat je paard voldoende gelegenheid krijgt om zijn hoofd te laten zakken en te herkauwen – dit zijn tekenen van ontspanning.

“Een paard dat onderweg rust krijgt,

beweegt met meer souplesse en minder weerstand verder.”

Tijdens kortere pauzes onderweg is afstappen ook zinvol. Even wandelen naast je paard, de singel losser maken of alleen de zadeltassen afnemen kan al verlichting geven. Denk eraan dat het ritme van de dag niet alleen door kilometers wordt bepaald, maar vooral door balans tussen inspanning en rust.

Welzijn monitoren

Het welzijn van je paard onderweg herken je niet aan één signaal, maar aan het totaalbeeld. Loopt het dier nog actief en gelijkmatig? Eet het met dezelfde gretigheid? Reageert het alert op prikkels, of juist trager dan normaal? Kleine afwijkingen in gedrag, beweging of houding zijn vaak de eerste tekenen van vermoeidheid of overbelasting.

Leer ook je eigen waarneming te vertrouwen. Als iets ‘anders voelt’, is dat meestal niet voor niets. Controleer dan temperatuur, ademhaling en pols. Neem bij twijfel rust, verkort de etappe of overleg indien mogelijk met een deskundige. Liever een dag extra onderweg dan een blessure die weken herstel kost.

Een eenvoudige EHBO-set met thermometer, verbandmiddelen, een koelgel en basismedicatie hoort standaard in de bepakking. Bewaar deze op een droge, makkelijk bereikbare plek en controleer de houdbaarheid regelmatig.

Zorg als reisgezel

Verzorging onderweg is geen sluitpost, maar een dagelijks ritueel dat vertrouwen versterkt. Paarden merken het verschil tussen gehaaste zorg en aandachtige verzorging. Wie consequent handelt, straalt rust en betrouwbaarheid uit – en dat vertaalt zich in een paard dat bereid is om mee te werken, ook wanneer het onderweg tegenzit.

De combinatie van verzorging, voeding, rust en waarneming vormt de kern van welzijn tijdens trektochten. Niet alleen voorkom je hiermee problemen, je verdiept ook de band met je paard. En juist dat is waar een tocht echt om draait: samen onderweg zijn, met oog voor elkaar.

In het volgende hoofdstuk gaan we dieper in op het bredere welzijnsbegrip: hoe herken je mentale belasting, hoe blijf je alert op signalen van stress of vermoeidheid, en hoe houd je het ritme draaglijk voor je paard?

Liever zonder onderbrekingen lezen?

Download deze gids nu  – reclamevrij en altijd bij de hand