Hoofdstuk 4 – Professionele hulp: wanneer schakel je een dierenarts in?

Inleiding

In de eerste momenten na een verwonding probeer je als eigenaar of verzorger te doen wat je kunt: reinigen, beschermen en kalmeren. Toch zijn er situaties waarin jouw zorg niet voldoende is en waar professionele hulp noodzakelijk wordt. Een dierenarts beoordeelt niet alleen de wond zelf, maar ook de dieperliggende structuren, het infectierisico en de mogelijke complicaties. In dit hoofdstuk leer je wanneer je die grens bereikt, hoe je dat herkent en waarom tijdig schakelen cruciaal is voor het herstel van je paard.

Waarom wachten risico’s met zich meebrengt

Een wond die er aan de buitenkant onschuldig uitziet, kan inwendig ernstige schade veroorzaken. Diepe steekwonden, verwondingen bij gewrichten of pezen, of wonden die geïnfecteerd raken, kunnen blijvende schade geven of leiden tot kreupelheid. Paarden zijn hier extra gevoelig voor omdat hun onderbeen weinig spierweefsel bevat: wonden komen sneller in contact met belangrijke structuren zoals pezen, banden of gewrichtskapsels.

Wanneer je te lang wacht met het inschakelen van een dierenarts, kan het genezingsproces bemoeilijkt worden of zelfs tot blijvende beperkingen leiden. Een op tijd beoordeelde wond daarentegen kan vaak met eenvoudige middelen – zoals hechten of antibiotica – goed behandeld worden.

"Tijdig ingrijpen voorkomt dat een behandelbare wond een langdurig probleem wordt."

Wanneer bel je de dierenarts?

Er zijn duidelijke signalen die aangeven dat een wond niet zelfstandig of alleen met EHBO verzorgd kan worden. Je hoeft geen dierenarts te zijn om deze situaties te herkennen. Let vooral op:

• Wonden bij gewrichten of pezen – Deze zijn altijd verdacht, zelfs als ze klein lijken. De kans op beschadiging van peesschede of gewrichtskapsel is aanwezig.
• Diepe of gapende wonden – Als je dieper weefsel kunt zien, of als de wondranden ver van elkaar liggen, is hechten vaak nodig.
• Bloedingen die niet stoppen – Als het bloeden na enkele minuten druk nog doorgaat, of als het bloed pulserend uit de wond komt (slagaderlijk), is directe hulp vereist.
• Vervuilde of bijtwonden – Wonden met mest, zand, haren of bijtsporen van andere paarden hebben een verhoogd risico op infectie.
• Infectieverschijnselen – Warmte, zwelling, stinkend wondvocht of algemene sloomheid duiden op ontsteking.
• Wonden bij oog, geslachtsdelen of mond – Deze vragen specifieke beoordeling en behandeling.

Soms is het niet de wond zelf, maar het gedrag van het paard dat reden tot zorg geeft. Als het paard ernstig kreupel is, schichtig reageert op aanraking of als je merkt dat de wond verergert ondanks verzorging, is een dierenartsbezoek verstandig.

Wat doet een dierenarts bij wondbehandeling?

Een dierenarts kijkt verder dan de oppervlakte. Allereerst wordt de wond grondig geïnspecteerd en vaak schoongemaakt onder betere omstandigheden. Zo nodig worden er aanvullende diagnostische stappen genomen, zoals het spoelen van een gewricht om inwendige schade uit te sluiten.

Indien nodig kan de dierenarts de wond hechten. Dit gebeurt soms onder plaatselijke verdoving of sedatie. Daarnaast beoordeelt de dierenarts het risico op tetanus – vooral bij vervuilde, diepe wonden – en kan hij een tetanusinjectie geven als het vaccinatieverleden onduidelijk is.

Ook wordt vaak een antibioticakuur voorgeschreven, zeker bij bijtwonden of als er tekenen van ontsteking zijn. Pijnstilling behoort eveneens tot de standaardbehandeling: niet alleen om het paard comfort te bieden, maar ook om herstel te bevorderen doordat het paard zich vrijer kan bewegen.

De rol van nazorg en communicatie

Een dierenartsbezoek is geen eindpunt, maar het begin van een traject waarin je als verzorger een belangrijke rol speelt. Vraag altijd om duidelijke instructies: hoe vaak moet je spoelen, mag de wond open blijven of moet deze verbonden worden, wanneer moet je terugkomen voor controle?

Maak foto’s van de wond als onderdeel van de nazorg en let op veranderingen. Veel dierenartsen waarderen het als je actief betrokken bent bij de genezing en tijdig contact opneemt bij twijfel. Dat maakt het proces veiliger én effectiever.

Reflectie: verantwoordelijkheid nemen

Het moment waarop je besluit een dierenarts te bellen, is een vorm van verantwoordelijkheid nemen. Het betekent dat je de grenzen van je eigen kennis en mogelijkheden erkent, en kiest voor de gezondheid van het paard boven het besparen van kosten of tijd. Zeker in situaties waarin de ernst van een wond niet meteen zichtbaar is, kan dat het verschil maken tussen volledig herstel en blijvend letsel.

Liever zonder onderbrekingen lezen?

Download deze gids  – reclamevrij en altijd bij de hand!