HOOFDSTUK 1 – Inleiding op extreme weersomstandigheden

Veranderend klimaat, veranderende zorg

Extreem weer is in Nederland geen uitzondering meer. Zomers met temperaturen boven de 30 graden, langdurige droogte, plotselinge stormbuien en winters met aanhoudende vorst: het veranderende klimaat stelt nieuwe eisen aan dierverzorging. Voor paarden, die gevoelig zijn voor zowel hittestress als onderkoeling, vraagt dit om specifieke aandacht en voorbereiding.

Waar het weer vroeger als een gegeven werd beschouwd, behoort klimaatadaptatie nu tot het standaardtakenpakket van iedere paardenhouder. Dat is geen overbodige luxe: hitte kan leiden tot uitdroging, koliek en spierproblemen, terwijl kou gepaard kan gaan met bevriezingsverschijnselen, stramheid en verhoogde kans op blessures.

Deze gids biedt daarom een praktische benadering voor de omgang met extreem weer. Niet alleen bij noodsituaties, maar vooral gericht op preventie: hoe organiseer je huisvesting, training en verzorging zó dat je paard onder alle omstandigheden veilig en gezond blijft?

“Wie vandaag vooruitdenkt, voorkomt morgen overlast voor paard én mens.”

Waarom paarden kwetsbaar zijn bij extreem weer

Paarden zijn van nature goed bestand tegen wisselende weersomstandigheden, maar alleen als hun omgeving hen daarin ondersteunt. Dat betekent: voldoende schuilmogelijkheden, aangepast rantsoen, constante toegang tot vers water en ruimte om vrij te bewegen. In de praktijk blijkt echter dat veel paarden in ongemakkelijke of zelfs risicovolle situaties terechtkomen, zeker bij plotselinge weersomslagen. Voorbeelden zijn kale paddocks zonder schaduw in de zomer, of tochtige stallen zonder isolatie in de winter.

Bovendien wordt er vaak pas actie ondernomen als het bijna te laat is—zoals bij uitputting door hitte, of bij blessures door uitglijden op bevroren ondergrond. Dit hoofdstuk onderstreept daarom het belang van voorbereid zijn en introduceert enkele kernbegrippen die in de rest van deze gids verder uitgewerkt worden.

Belangrijke begrippen uitgelegd

• Thermoneutrale zone: de temperatuurzone waarin een paard geen extra energie hoeft te gebruiken om warm of koel te blijven. Bij volwassen, gezonde paarden ligt dit ongeveer tussen -5 °C en 15 °C.
• Hittestress: fysiologische overbelasting door warmte, te herkennen aan tekenen zoals hijgen, overvloedig zweten en sloom gedrag.
• Preventief management: het geheel aan maatregelen die getroffen worden vóórdat er klachten of risico’s ontstaan, met als doel gezondheid en welzijn te waarborgen.

Praktijkvoorbeeld: van incident naar verbetering

Op een pensionstal zonder bomen of schuilmogelijkheid stonden tien paarden in de volle zon op een zomerdag met 34 °C. Eén van de paarden raakte gedehydreerd en ontwikkelde spierbevangenheid. Na dit incident besloot de stalhouder direct tot aanpassingen: mobiele schaduwdoeken werden geplaatst, er kwamen extra watertonnen en het weidebeleid werd aangepast aan de weersomstandigheden. Dit voorbeeld laat zien hoe relatief eenvoudige maatregelen een groot verschil kunnen maken.

Vooruitzien is welzijn

De basis van goed paardenwelzijn ligt in anticiperen: weten wat je paard nodig heeft, vóórdat het misgaat. Door je bewust te worden van de risico’s van extreem weer én hoe je daarop kunt reageren, verhoog je de veiligheid, gezondheid en het comfort van je paard. In de volgende hoofdstukken duiken we dieper in de regelgeving, praktische toepassingen en dagelijkse aanpassingen waarmee jij als paardenhouder kunt inspelen op elk weertype.

Liever zonder onderbrekingen lezen?

Download deze gids nu voor een aanbiedingsprijs – reclamevrij en altijd bij de hand!